Wrota sztormowe na jeziorze Jamno zostaną przebudowane. Zaprojektowane prace umożliwią jednocześnie regulację poziomu wód w jeziorze oraz ułatwią migrację organizmów wodnych

Szczegóły

5 października 2023 r. doszło do podpisanie umowy na realizację inwestycji: Przebudowa węzła wodnego na Kanale Jamneńskim.

W towarzystwie Marka Gróbarczyka - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, pełnomocnika rządu ds. gospodarki wodą oraz inwestycji w gospodarce morskiej i wodnej, Krzysztofa Wosia - Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie oraz posła Czesława Hoca, Marta Kobrzyńska-Chudzik - Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie i Szymon Głowacki z Enerko Energy Sp. z o.o. podpisali umowę na na realizację inwestycji: Przebudowa węzła wodnego na Kanale Jamneńskim

 

IMG 20231006 WA0006

 

 

W 2013 r. na Kanale Jamneńskim wybudowany zostały wrota przeciwsztormowe, których podstawową funkcją jest zapobieganie stanom powodziowym w zlewni jeziora Jamno na skutek sztormowych spiętrzeń morza. Wrota te eliminują zagrożenia powodziowe wokół jeziora, które mogą być wywołane wysokim stanem Morza Bałtyckiego. Obecna konstrukcja wrót umożliwia wyłącznie ich samoczynne zamykanie przy wysokich stanach morza. Budowla ta z założenia projektowego jest pozbawiona elementów regulujących poziom wody w Jeziorze Jamno, w szczególności zapobiegających niekontrolowanemu wypływowi wód z jeziora do Morza Bałtyckiego. Jest to rozwiązanie nie tylko kłopotliwe technicznie, lecz także ograniczające napływ wody morskiej do jeziora i utrudniające swobodną migrację organizmów wodnych.

1Marta Kobrzyńska-Chudzik (RZGW w Szczecinie), Czesław Hoc (Poseł na Sejm), Marek Gróbarczyk (Ministertswo Infrastruktury), Krzysztof Woś (PGW WP),  Szymon Głowacki (Enerko Energy Sp. z o.o.)
 
 
Popełniono błąd projektowy w momencie, gdy powstawały wrota sztormowe (...). Wrota otwierają się w jedną stronę, a więc wypuszczają wodę ze zlewni nie wpuszczając wody od strony Bałtyku. Średni poziom wody w Bałtyku jest o 40 centymetrów poniżej średniego poziomu w jeziorze. Poziom morza był na tyle niski, że przez cały czas te wrota były otwarte i woda z jeziora wypływała. Rzeczywiście - to groziło katastrofą ekologiczną - powiedział Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Krzysztof Woś.
 
 
 
Wariant naprawczy przebudowy wrót przeciwsztormowych został zaproponowany w „Koncepcji wielowariantowej przebudowy węzła wodnego na Kanale Jamneńskim” jako działanie, które w krótkim czasie i względnie niskim nakładem kosztów umożliwi utrzymanie poziomu piętrzenia jeziora Jamno w zakresie zgodnym z ww. decyzją Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej oraz umożliwi wymianę wody pomiędzy jeziorem a morzem i swobodną migrację organizmów wodnych przy jednoczesnym zachowaniu nadrzędnej, przeciwpowodziowej funkcji tego obiektu.
Ta historyczna inwestycja jest dla nas niezwykle istotna pod kątem honorowym (...). Dzisiaj nastąpi "dzień ostateczny" w ramach przywrócenia Jamna do jeziora, zalewu, który może funkcjonować w sposób naturalny i odpowiedni, bez szkody na środowisko - powiedział sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, pełnomocnik rządu ds. gospodarki wodą oraz inwestycji w gospodarce morskiej i wodnej, Marek Gróbarczyk.
 
 
Forma architektoniczna oraz gabaryty istniejącego obiektu pozostaną bez zmian. Przebudowa obiektu prowadzona będzie jedynie w światłach budowli. W światłach wrót nr 1 i 2 wykonana zostanie przepławka dla ryb natomiast w światłach wrót nr 3 i 4 zamontowane zostaną zasuwy płaskie dwudzielne oraz pomost technologiczny. Podstawową funkcją wrót przeciwsztormowych jest regulacja stosunków wodnych pomiędzy Morzem Bałtyckim a jeziorem Jamno, poprzez zapobieganie stanom powodziowym w zlewni jeziora na skutek sztormowych spiętrzeń morza. Główna funkcja obiektu (zabezpieczenie przeciwpowodziowe) nie ulega zmianie. Po realizacji przebudowy dodatkowo obiekt pełnić będzie funkcję istotną środowiskowo - umożliwienie migracji ryb.
Planowana przepławka składa się z 4 komór. Ściany przepławki stanowić będą przegrody z drewnianych szandorów (dąb impregnowany). 
 
 
Przedmiot umowy wykonany będzie dwóch etapach :
ETAP I – wykonanie wszystkich robót związanych m.in. z montażem zasuw i mechanizmów wyciągowych w świetle 3 i 4 oraz montaż pomostu roboczego a także wykonaniem i rozbiórką grodzi tymczasowych, opisanych OPZ oraz objętych dokumentacją projektową sporządzoną dla przedmiotowej inwestycji.

ETAP II – wykonanie wszystkich robót związanych m.in. z wykonaniem konstrukcji przepławki dla ryb w świetle 1 i 2, ułożeniem warstwy narzutu kamiennego w dnie przepławki, wykonaniem i rozbiórką grodzi tymczasowych, opisanych OPZ oraz objętych dokumentacją projektową sporządzoną dla przedmiotowej inwestycji.
 

Wykonanie przebudowy wrót przywróci możliwość wymiany wody pomiędzy jeziorem Jamno a morzem, która zachodziła naturalnie do roku 2013 r. czyli do czasu wykonania wrót i umocnień Kanału Jamneńskiego. Zaprojektowane prace umożliwią jednocześnie regulację poziomu wód w jeziorze oraz ułatwią migrację organizmów wodnych pomiędzy jeziorem a morzem. Stosowane obecnie rozwiązanie jest kłopotliwe technicznie, lecz także ogranicza napływ wody morskiej do jeziora i w tylko niewielkim stopniu przywraca możliwość swobodnej migracji organizmów wodnych. Wymiana wody poprzez Kanał Jamneński jest niezbędna dla funkcjonowania ekosystemu jeziora.
W wyniku realizacji budowla zachowa swoją przeciwpowodziową funkcję, jednocześnie uzyska dodatkowe cechy jak możliwość migracji organizmów wodnych oraz sterowalność, w rozumieniu zarządzania poziomem wody w jeziorze Jamno przy możliwe częstym dopuszczeniu intruzji wód morskich, kluczowych dla ekosystemu jeziora. Obrany wariant stanowi sposób technicznie i ekonomicznie najbardziej uzasadniony zoptymalizowany pod kątem nieskomplikowania konstrukcyjnego przy relatywnie niskich kosztach.
 

Nazwa zadania: Przebudowa węzła wodnego na Kanale Jamneńskim.

lokalizacja: województwo zachodniopomorskie, powiat koszaliński, gmina Mielno

Koszt całkowity: 3 696 603,48 zł