Polska przystępując do Unii Europejskiej zobowiązała się do wypełnienia wymogów dyrektywy Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 roku dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. Urz. WE L 135 z 30.05.1991 r., str. 40-52, z późn. zm.; Dz. Urz. WE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 002, str. 26) zgodnie z określonymi w negocjacjach i zapisanymi w Traktacie Akcesyjnym terminami i okresami przejściowymi. W rozmowach przedakcesyjnych wynegocjowane zostały bowiem dostosowawcze okresy przejściowe na wprowadzenie przepisów ww. dyrektywy do końca 2015 r. Dlatego też, aby zidentyfikować faktyczne potrzeby w zakresie uporządkowania gospodarki ściekowej oraz uszeregować ich realizację w taki sposób aby wywiązać się ze zobowiązań traktatowych, utworzono Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych (KPOŚK).
Program ten został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 16 grudnia 2003 r.
KPOŚK stanowi wykaz aglomeracji, które muszą zostać wyposażone w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków w terminach określonych w Programie. Do chwili obecnej przeprowadzono pięć jego aktualizacji w latach: 2005, 2009, 2010, 2015 i 2017.
W latach 2003 – 2016
- wybudowano 84,8 tys. km sieci kanalizacyjnej, z czego w roku 2016 – 2178 km sieci,
- wybudowano 403 nowe oczyszczalnie ścieków komunalnych (w roku 2016 – 7 obiektów),
- przeprowadzono 1575 inwestycji w zakresie modernizacji i/lub rozbudowy oczyszczalni ścieków komunalnych (w roku 2016 – 105 inwestycji),
- Na inwestycje wydano ok 63,8 mld zł (w roku 2016 – 2,4 mld zł).
VI aktualizacja KPOŚK (VI AKPOŚK)
W związku z planowaną VI aktualizacją krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych (VI AKPOŚK) oraz koniecznością dokonania przeglądu i weryfikacji wyznaczonych aglomeracji, KZGW PGW WP opracowało mapę drogową dla aglomeracji ubiegających się o ujęcie w VI aktualizacji Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych oraz Wytyczne do tworzenia i zmiany aglomeracji. Oba dokumenty zostały zatwierdzone przez ministra ds. gospodarki wodnej.
Mapa drogowa zawiera szczegółowy harmonogram prac oraz założenia i warunki jakie muszą zostać spełnione, aby aglomeracja i zaplanowane dla niej inwestycje zostały ujęte w aktualizacji. Natomiast Wytyczne zawierają:
- informacje związane z wypełnieniem założeń mających na celu prawidłowe wdrażanie w Polsce dyrektywy 91/271/EWG dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych,
- opis kryteriów i założeń dla wyznaczania, zmiany lub likwidacji obszarów i granic aglomeracji wraz z parametrami do analizy ekonomicznej opłacalności wykonania inwestycji,
- opis procesu wyznaczania/zmiany/likwidacji aglomeracji wraz z wszystkimi działaniami związanymi z wypełnieniem warunków KPOŚK.
V aktualizacja KPOŚK (AKPOŚK 2017)
Rada Ministrów przyjęła piątą aktualizację KPOŚK 31 lipca 2017 r. Przyjęta przez rząd aktualizacja zawiera listę zadań zaplanowanych przez samorządy do realizacji w latach 2016-2021.
AKPOŚK 2017 dotyczy 1587 aglomeracji o równorzędnej liczbie mieszkańców 38,8 mln), w których zlokalizowanych jest 1769 oczyszczalni ścieków komunalnych. Aglomeracje ujęte w aktualizacji zostały podzielone na priorytety według znaczenia inwestycji oraz pilności zapewnienia środków. Z przedstawionych przez aglomeracje zamierzeń inwestycyjnych wynika, że w ramach piątej aktualizacji planowane jest wybudowanie 116 nowych oczyszczalni ścieków oraz przeprowadzenie innych inwestycji na 1010 oczyszczalniach. Planowane jest również wybudowanie 14 661 km nowej sieci kanalizacyjnej oraz zmodernizowanie 3 506 km sieci istniejącej. Potrzeby finansowe na realizację ww. przedsięwzięć wynoszą 27,85 mld zł.
MASTER PLAN
Następstwem zatwierdzenia piątej aktualizacji KPOŚK było stworzenie nowej wersji Master Planu dla dyrektywy ściekowej. Master Plan zawiera zestawienie najważniejszych informacji planistycznych z zakresu gospodarki ściekowej wykazanych w aktualizacji. Dokument został zatwierdzony przez Kierownictwo Resortu Środowiska w dniu 8 września 2017 r.
Pliki do pobrania:
Sprawozdanie z realizacji KPOŚK za rok 2021 - ankieta
Sprawozdanie z realizacji KPOŚK za rok 2020 - ankieta
Szósta aktualizacja Krajowego Programu oczyszczania ścieków komunalnych (VI AKPOŚK
Sprawozdanie z realizacji KPOŚK za rok 2019 - ankieta
Sprawozdanie z realizacji KPOŚK za rok 2018 - ankieta
Piąta aktualizacja Krajowego Programu oczyszczania ścieków komunalnych (V AKPOŚK)
- pliki inicjacyjne
- Dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów w dniu 31.07.2017 r.
Master Plan i jego aktualizacje
- Master Plan opracowany na podstawie AKPOŚK 2017 zatwierdzony przez kierownictwo resortu środowiska w dniu 08.09.2017 r.
- Aktualizacja Master Planu zatwierdzona przez kierownictwo resortu środowiska w dniu 09.06.2016 r.
- Master Plan zatwierdzony przez kierownictwo resortu środowiska w dniu 15.05.2015 r.
- Wstępny Master plan zatwierdzony przez kierownictwo resortu środowiska w grudniu 2013 r
KPOŚK oraz wcześniejsze aktualizacje Programu
- IV AKPOŚK (AKPOŚK2015) – dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów 21.04.2016r.
- III AKPOŚK (AKPOŚK2010) – dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów 01.02.2011r.
- II AKPOŚK (AKPOŚK2009) – dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów 02.03.2010r.
- I AKPOŚK (AKPOŚK2005) – dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów 07.06.2005 r.
- KPOŚK – dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów 16.12.2003 r.
Prognozy oddziaływania na środowisko aktualizacji KPOŚK
- Prognoza oddziaływania na środowisko projektu AKPOŚK2015
- Prognoza oddziaływania na środowisko projektu AKPOŚK2009
Sprawozdania z wykonania KPOŚK
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2017 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2016 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2014-2015
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2015 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2014 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2012-2013
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2013 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2012 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2010-2011
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2011 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2010 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2008-2009
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2009 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK w 2008 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2006-2007
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2007 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2006 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2003-2005
Materiały informacyjne
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2015-2016
- Poradnik dotyczący gospodarki ściekowej w kontekście wykonania KPOŚK
- Wytyczne do tworzenia i zmiany aglomeracji
- Załącznik do wytycznych do tworzenia i zmiany aglomeracji
- Terminy i definicje Dyrektywy Rady w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych 91/271/EWG (PL i EN)
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2004-2005
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2006-2007
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2008-2009
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2010-2011
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2012-2014
- Program wyposażenia aglomeracji poniżej 2000 RLM w oczyszczalnie ścieków
- Program dla zakładów przemysłu rolno-spożywczego o RLM powyżej 4000 RLM
- Wykaz obowiązujących aktów prawnych - stan na 15.01.2017
Krajowe akty prawne związane z gospodarką wodno-ściekową i osadami komunalnymi
- Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. poz. 1566 i 2180 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 27 lipca 2018 r.
w sprawie sposobu wyznaczania obszarów i granic aglomeracji (Dz.U. z 2018 r. poz. 1586) - Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2018 r. poz. 1152)
- Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r. poz. 994 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2018 r. poz. 1454)
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2018 r. poz. 992 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków,
jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1800) - Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków
do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1757) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 257)
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów
(Dz. U. z 2014 r. poz. 1923) - Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 lipca 2015 r. w sprawie dopuszczania odpadów
do składowania na składowiskach (Dz. U. z 2015 r. poz. 1277) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 stycznia 2015 r. w sprawie procesu odzysku R10 (Dz. U. z 2015 r. poz. 132)