Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie jest gospodarzem wód publicznych na terenie Polski. Bierzemy czynny udział we wszelkich inicjatywach związanych z poprawą warunków środowiskowych ekosystemów wodnych, staramy się je także wspierać i promować.

W przypadku ochrony wód i jej naturalnych mieszkańców, szczególnie ryb, bardzo istotne są działania podejmowane lokalnie, które mają swoje pozytywne skutki w skali globalnej. Na zaproszenie Polskiego Związku Wędkarskiego oddział w Szczecinie, Przedstawiciele Zarządu Zlewni w Gryficach oraz jednostek Wód Polskich ze Szczecina i ze Stargardu, wzięli udział w akcji przeprowadzenia sztucznego, przeżyciowego rozrodu ryb dwuśrodowiskowych metodą pneumatyczną. Pod tym specjalistycznym pojęciem kryje się pobór ikry i mlecza od dziko żyjących w naszej rzece troci. Miało to miejsce w dniu 9 listopada br. na terenie elektrowni wodnej na Redze w Trzebiatowie.

Zastosowanie nowatorskiej w skali kraju pneumatycznej metody pobierania ikry jest najlepszą z dostępnych aktualnie metod i mamy nadzieję, że od tego momentu będzie ona stosowana za każdym razem w przypadku pozyskiwania ikry od ryb z Regi. Zastosowanie tej metody stanowi odpowiedź na podnoszone w poprzednich latach problemy związane z faktem, że dotychczas stosowane metody poboru nie gwarantowały przeżycia ryb, od których pobierano ikrę. Kwestia ta była poruszana na spotkaniach organizowanych przez Wody Polskie Zarząd Zlewni w Gryficach przy udziale zainteresowanych stron i instytucji. Jesteśmy szczególnie zadowoleni, że współpraca z naszymi Partnerami w zakresie ochrony bioróżnorodności Regi przynosi takie wymierne efekty.

W trakcie pozyskiwania ikry ryby są odławiane ręcznie z rzeki przez uczestników akcji. Następnie są selekcjonowane pod względem możliwości pozyskania ikry. Pozwala to zachować jej jak najwyższą jakość, co później przekłada się na przeżywalność narybku. Należy wybierać osobniki wyłącznie w odpowiednim stadium rozwoju, z odpowiednio rozwiniętą ikrą. Nie powinno się także pobierać materiału od ryb chorych, gdyż istnieje niebezpieczeństwo dalszego rozprzestrzeniania się schorzeń. Wybrane osobniki czasowo się usypia, co zabezpiecza je przed stresem i zranieniami w trakcie pozyskania ikry. Następnie ikra i mlecz są pneumatycznie pozyskiwane do zbiorniczków. Całą tę pracę należy wykonać ręcznie z najwyższą ostrożnością w stosunku do ryb, tak aby nie doprowadzić do ich przypadkowego uszkodzenia. Po całej operacji trocie budzą się naturalnie i przez pewien czas odpoczywają w sztucznych zbiornikach przed powrotem do swojego naturalnego środowiska. Metoda pneumatyczna przy właściwym przeprowadzeniu zapewnia do 100% przeżywalności odłowionych osobników.

Zmieniające się przez ostatnie lata warunki naturalne rzeki Rega spowodowały zubożenie ekosystemu w naturalne tarliska dla ryb dwuśrodowiskowych. Doszło do częściowego zanikania miejsc tarłowych, które charakteryzują się przede wszystkim żwirowo-kamiennym podłożem. Obserwacje prowadzone przez PZW w poprzednich latach wykazały brak wystarczającej przestrzeni do budowy gniazd tarłowych. Powoduje to, że ryby chcąc zbudować gniazdo w odpowiednim do tego miejscu, rozkopują i niszczą gniazda zbudowane przez „poprzedników”, co z kolei niszczy złożoną już w tym miejscu ikrę. Aby zapobiegać temu procesowi, Wody Polskie w ramach realizacji Programu LIFE+ Rega wykonały około 12 500 m² sztucznych tarlisk. Wykorzystanie ich przez ryby do odbycia tarła zostało potwierdzone odpowiednimi badaniami przyrodniczymi. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu oraz współpracy z naszymi Partnerami, udało się wypracować takie procedury i rozwiązania, które nie wywołują negatywnego wpływu na środowisko. 

Część pozyskanego materiału umieszcza się w odpowiednio przygotowanych „gniazdach” w rzece, czyli w środowisku naturalnym. Pozostałą ikrę przechowuje się w warunkach laboratoryjnych, celem zarybienia rzeki wyrośniętym narybkiem. Dzięki działaniom podjętym w Projekcie LIFE+ Rega, który objął wykonanie 23 przepławek na Redze i jej dopływach, prowadzone każdego roku pozyskanie ikry, a następnie zarybianie Regi może dawać lepszy skutek, ze względu na zapewnienie łączności migracyjnej między poszczególnymi odcinkami rzeki, które do tej pory były izolowane od siebie. Jesteśmy przekonani, że wspólnie podejmowane inicjatywy przynoszą wymierne korzyści dla środowiska wodnego, oraz wzmacniają efekt ekologiczny osiągnięty poprzez budowę niebieskiego korytarza migracyjnego rzeki Regi.